Stadsblokken-Meinerswijk, Arnhem

Plan Stadsblokken

Impressie mogelijk zomerbeeld Stadsblokken, gezien vanaf de Rijnkade, volgens het alternatief plan, burgercoalitie Kloppend Stadshart:

De impressie geeft een mogelijke invulling weer van Stadsblokken in de zomerperiode. Een verplaatsbaar programma maakt het mogelijk om gedurende het gehele jaar de stad te kunnen voorzien van een wisselend en afwisselend programma op het gebied recreatieve- en culturele functies aansluitend op de seizoenen en de dynamiek van de rivier.
De impressie geeft een mogelijke invulling weer van Stadsblokken in de zomerperiode. Een verplaatsbaar programma maakt het mogelijk om gedurende het gehele jaar de stad te kunnen voorzien van een wisselend en afwisselend programma op het gebied recreatieve- en culturele functies aansluitend op de seizoenen en de dynamiek van de rivier.

Huidige situatie Stadsblokken

Het gebied is voor met name ongemotoriseerd verkeer zowel vanuit Zuid als vanuit Noord goed bereikbaar. De huidige inrichting getuigt nog volop van activiteiten, die sterk aan de rivier gerelateerd zijn. De rivier zelf is daarbij te zien als economische en recreatieve verbinding, die door beroepsvaart en de recreatievaart worden gebruikt. Het gebied is niet hoogwatervrij, in 1993 en 1995 stond de Stadsblokkenweg circa 1 meter onder water. Deze hoogwaters gaven vervolgens in 1998 de doorslag om tot het afkopen van het al ondertekende Vinex-akkoord voor de grootschalige bebouwing van het gebied, door het Rijk.

De Groene rivier is in het kader van Ruimte voor de rivier gedeeltelijk heringericht en is verrijkt met een hoogwatergeul en langgerekte fietsroute. Het hooggelegen gebied op Stadsblokken vormt samen met de dichtbij gelegen Malburgse bandijk en de Rijnkade en Nieuwe kade een flessenhals in de rivier.

Er is de zogenaamde ASM haven; met een dwarshelling, een langshelling en werkplatform van de voormalige scheepswerf en zwaar vervuilde en verzande (water-)bodems. Een deel van het terrein wordt tijdelijk als stadstrand gebruikt, de Stadsblokkenwerf is er sinds 2015 actief. Er is een pontje in de vaart voor personenvervoer.

Gemeentelijk eigendom is de haven van Coers, die al jaren met groot plezier bewoond wordt door woonbootbewoners. Vlakbij de Nelson Mandelabrug ligt het Watersportcentrum Arnhem met een eigen haven en losfaciliteit. Kanttekening is dat er achterstallig baggeronderhoud is voor beide gebieden. Ten zuiden van de haven van Coers ligt een publiek toegankelijk struingebied met ooibos en grazers De Malburgse dijk is een fietspad met veel groen aangeklede wandelroutes naar de woonwijk, met het Brinkman-Vissergemaal als landmark. Binnendijks zijn woningbouwplannen die nog moeten worden uitgevoerd. De stedelijke bebouwing aan de zuidrand zal nog verder toenemen.

Ligging van het Stadsblokken gebiedAfb: Ligging van het Stadsblokkengebied, geprojecteerd op de eigendomskaart in de Gebiedsvisie Stadsblokken-Meinerswijk

Voorstel Kloppend Stadshart:

Ruimtelijke kwaliteit

De stijl van Stadsblokken blijft ongepolijst en robuust, met riviernatuur als aankleding en het Kastanjelaantje als karakteristiek structurerend element. Er is ruimte voor tijdelijke invulling, er zijn ook verstilde plekken. Het gebied wordt nagenoeg compleet openbaar toegankelijk. Door middel van een ruimtelijke kwaliteitsslag ontstaat een betere aansluiting van het gebied op de bruggen en vanuit vanuit Zuid en de Malburgse dijk.

In de Groene Rivier heerst de rivier, de toegankelijke natuur verbindt op termijn de Bakenhof met Meinerswijk.

 

Kamer Maritieme Maakcultuur

De Maritieme Maakcultuur op en rond de werf is hier dé thematische invulling, in de vorm van werkplaatsen die de historie van de scheepvaart laten voortleven en de eigentijdse maritieme cultuur plaats biedt. Hier wordt voortdurend en kleinschalig gebouwd, gerestaureerd, er is reuring en volop leven.

 

Ruimte voor Stichting Historische Scheepswerf Arnhem

De werf wordt als Arnhems historisch project uitgebouwd en vult daarmee een stuk van de nationale Canon in. Hier worden historische schepen gerepareerd/ herbouwd, vergelijkbaar met soortgelijke initiatieven van het Schifffahrtmuseum in Emmerich. Er is ook plaats voor horeca en voor klassieke schepen, waarop gewoond wordt, en die ook bijdragen aan de sociale veiligheid. Last but not least is het voortzetten van het voetgangerspontje naar de Rijnkade.

Het Watersportcentrum Arnhem is prima inpasbaar, omdat het een riviergebonden functie betreft een passende bedrijvigheid.

Een wens en tegelijk een optie is het vestigen van De Helling op de Stadsblokken, de plaats waar de Helling zijn naam van heeft meegenomen bij het faillissement van de ASM. Het is een prachtige combinatie met de Stadsblokkenwerf waar ook vakmanschap en ambacht worden bewaard en overgedragen. “De Helling” biedt veel mogelijkheden om ambachtelijk en creatief bezig te zijn in de vrije tijd. Beginners en vakmensen ontmoeten elkaar en het vakmanschap kan worden doorgegeven..

 

Cultuurprogrammering/events

De veelheid aan gebruiksfuncties illustreert dat Stadsblokken de ruimte voor de rivier respecteert en tegelijkertijd hoogwaardige maatschappelijk functies bevat, die strijdig zijn met nieuwe woningbouw. De “rechten”[1] voor het houden van grootschalige events[2] die nu rusten op een deel van het gebied kunnen worden geformaliseerd. Het evenemententerrein kan duurzaam worden ingericht. Er wordt ruimte gelaten voor andere openbare functies, in de vorm van de thematische kamers, waaronder de hierboven genoemde maritieme maakcultuur, evenals een flinke buitenspeelplaats, die samen met de wijk Malburgen wordt uitgedacht en gerealiseerd en een stadsstrand met pop-up horeca. Kloppend Stadshart i.o. wil grip op een gedoseerde programmering. Door een betere inrichting en routing kan overlast worden voorkomen, dit alles, in nauw overleg met bewoners en omwonenden.

Voorstel is dat de programmering slechts 1 of 2 grotere events per jaar met geluidoverlast, zoals Free Your Mind bevat, en daarnaast vooral mikt op kleinschaliger programma, meer passend in het gebied en de gebiedsvisie en minder luidruchtig. Te denken valt aan festival Luie hond, Market Garden en het Cirque de la Liberté, maar ook de vijfjaarlijkse kunstexpo Sonsbeek, de modebiënnale en een programmering in samenwerking met bijvoorbeeld Luxor, radio Kootwijk of Westergasfabriek. Dit heeft structurele economische benefits voor de middenstand van Arnhem.

Een passantenjachthaven en een stads- of trekkerscamping kunnen in het programma op Stadsblokken kunnen worden ingepast, omdat ze een verrijking voor de stad vormen. Ook wordt een stadstuin ingericht bij de haven van Coers.

Het gemeentelijke bezit in en rond de haven van Coers kan in zijn huidige vorm worden voortgezet, en voorzien worden van slimme waterzuiveringssystemen en bodemreiniging in situ. Het natuurterrein (in bezit en beheer bij de gemeente) kan verder toegankelijk worden gemaakt en gekoppeld worden aan het beheer van de Groene rivier en de begraasde ruigte van Meinerswijk.

 

Uitgangspunten voor nieuwe initiatieven

Nieuwe initiatieven zijn welkom als deze voldoen aan de volgende uitgangspunten:
  • passend in de gebiedsvisie SBMW
  • rivierkundig neutraal (dus geen ruimte onttrekken aan de doorstroming van de rivier)
  • versterking van het cultureel en toeristisch-recreatief profiel van het gebied, geen afbreuk doen aan de openbare functies
  • invulling geven aan de kamer “maritieme maakcultuur”, zoals verbindingen met het beroepsonderwijs en de kleinschalige maakindustrie.
  • passend bij de hierboven beschreven ruimtelijke kwaliteit
  • met een financieel economisch sluitende begroting

 

Kader: Partijen met wie kan worden samengewerkt: Stichting Historische Scheepswerf Arnhem, stichting Stadsblokkenwerf, Watersportcentrum Arnhem, de Buurttuin, initiatieven vanuit wijkplatform Malburgen-west etc, het Bruishuis, Volkshuisvesting Arnhem, basisscholen en buitenschoolse opvang, scouting, zeeverkenners, IVN, de Helling, Artez, Van Hall Larenstein, HAN, kunst en cultuurinstellingen, Cirque de la Liberté, Free Your Mind, Waterschap rivierenland, e.a.

[1] Dit gebruik is niet geregeld in het bestemmingsplan

[2] Circa 10.000 bezoekers per keer

Bewaren

Bewaren